WARSZTAT CHORAŁOWY i muzyka w ramach Tradicamp2013.

Zapraszamy na ogólnopolski warsztat chorału gregoriańskiego, realizowany w pełni ducha liturgii w Nadzwyczajnej Formie Rytu Rzymskiego. Warsztat począwszy od roku 2013 odbywać się będzie regularnie w ramach corocznych Ogólnopolskich Spotkań Wiernych Tradycji Łacińskiej Tradicamp. W trakcie całego warsztatu chorałowego Uczestnicy biorą udział w zajęciach teoretycznych i praktycznych oraz wykonują śpiewy podczas codziennej liturgii w formie nadzwyczajnej, gromadzącej Uczestników spotkań Tradicamp.

Warsztat chorałowy jest również okazją do poznana wiernych tradycji łacińskiej z całego kraju oraz wymiany doświadczeń z chórzystami wykonującymi śpiewy gregoriańskie w różnych wspólnotach.

Jura Krakowsko-Częstochowska 7 -13 lipca A.D.2013

W programie:
wykłady teoretyczne
nauka śpiewu gregoriańskiego
emisja głosu i technika śpiewu,
a ponadto wspólna modlitwa, formacja i integracja wspólnoty

Warsztat prowadzą:
Ks. dr Piotr Paćkowski – Katedra Monodii Liturgicznej KUL
Mariusz Perkowski – Dyrygent Schola Gregoriana Sancti Casimiri

Informacje i zapisy:
Tel (34) 341-00-21
e-mail: info@tradicamp.pl

Do wzięcia udziału w szczególności zapraszamy śpiewaków posługujących w lokalnych wspólnotach wiernych tradycji łacińskiej oraz wszystkich zainteresowanych chorałem gregoriańskim i posiadającym ku temu chociaż minimalne zdolności muzyczne. Poza podstawowym programem warsztatów Uczestnicy będą wykonywać śpiewy (propria i ordinaria) podczas uroczystych Mszy Świętych, celebrowanych podczas spotkań Tradicamp. Zajęcia teoretyczne i praktyczne będą się odbywać pomiędzy celebracjami liturgicznymi i zajęciami integracyjnymi, odbywającymi się w ramach spotkań Tradicamp. Udział w zajęciach warsztatowych jest bezpłatny. Organizatorzy mogą Uczestnikom warsztatu zorganizować nocleg i wyżywienie oraz ubezpieczenie i taka forma udziału w warsztacie jest odpłatna w zależności od miejsca zakwaterowania i długości pobytu w trakcie trwania warsztatu chorałowego. Zainteresowanym organizator udziela wszelkich informacji telefonicznie i mailowo, a chętni proszeni są o wypełnienie formularza zgłoszeniowego na stronie www spotkań Tradicamp, odnotowując w rubryce „UWAGI” – warsztat chorałowy. Na stronie www dostępny jest również repertuar warsztatu chorałowego.

Muzyka wykonywania podczas ogólnopolskich spotkań Tradicamp, zarówno przez Uczestników warsztatu chorałowego, jak i przez goszczące na spotkaniach chóry jest ważnym elementem liturgii celebrowanej podczas spotkań. Warto zatem nieco szerzej zająć się tym zagadnieniem i przedstawić zasady, którymi organizator kieruje się dobierając repertuar. Podstawą jest oczywiście chorał gregoriański. Od dawna zwyczajem był też śpiew pieśni ludowych, których posiadamy w polskiej tradycji muzycznej spory zasób. Od czasów Piusa V usiłowano śpiewy te odsunąć od liturgii, dozwalając ich wykonywanie jedynie podczas nabożeństw. Przepisy nie zdołały jednak wyprzeć wielowiekowych zwyczajów. Wreszcie, w Instrukcji Kongregacji Obrzędów z 1958 r., która wydaje się być najpełniejszą i ostatnią wykładnią dotyczącą muzyki podczas liturgii sprawowanej w nadzwyczajnej formie, znajdujemy zapis dozwalający wykonywanie pieśni ludowych, jednak dopiero po wykonaniu właściwego proprium z Graduale Romanum. Organizator spotkań Tradicamp dokłada starań, by zapewnić co roku wykonanie kompletu oryginalnych propriów, a śpiewy ludowe dobrane są treściowo do poszczególnych wotyw celebrowanych wedle cotygodniowego układu zawartego w Missale Romanum. Jako ordinarium Missae wykorzystujemy mszę chorałową VIII, ponadto własne melodie części stałych Missae Requiem oraz Credo III podczas celebracji, w których jest ono przewidziane. Całość uzupełniają preludia i postludia oraz akompaniament organów. We wszystkich Mszach części stałe śpiewa schola na przemian z ludem, na sposób rzymski. Wersety przeznaczone do śpiewu ludu są akompaniowane organami. Wyjątkiem od tej zasady jest sobotnia Missa Papae Marcelli, kiedy to chór wykonuje części stałe w opracowaniu polifonicznym. Propria schola śpiewa w całości a capella.

Począwszy od roku 2013 porządek muzyczny celebracji podczas Tradicamp jest następujący:

Introit – w opracowaniu polifonicznym lub pieśń ludowa na wejście oraz Introit z Graduale Romanum.
Kyrie
Gloria
Graduale i Alleluia (w Requiem: Graduale, Tractus i Sekwencję Dies irae)
Credo – jeśli jest przewidziane, śpiewane po kazaniu.
Offertorium i pieśń ludowa
Sanctus
Agnus Dei
Śpiew na Komunię Św. – polska eucharystyczna pieśń ludowa
Śpiew po Komunii Św. – Communio
Antyfona Maryjna – po błogosławieństwie, podczas tzw. Ostatniej Ewangelii antyfona Salve Regina, śpiewana przez wszystkich a capella
Postludium – grane w organo pleno

Pieśń na wejście przed Introitem jest podyktowana zachowaniem rzymskich zwyczajów co do gry organowej oraz tym, aby nie rozbijać ciągłości następującego potem cyklu śpiewów gregoriańskich. Odstępstwem od zwyczajów rzymskich jest Requiem, podczas którego zakazana jest w prawdzie solowa gra organowa, zgodnie jednak z wielowiekową polską tradycją staramy się także tej liturgii nadać uroczysty charakter, wykorzystując w jej trakcie grę organową.

Szczególny charakter ma sobotnia Msza wieńcząca spotkania Tradicamp. W tym roku po raz pierwszy wykorzystany będzie podczas niej formularz o Matce Bożej. Jednak ze względu na to, że Tradicamp odbywa się na terenie Archidiecezji Częstochowskiej, której Patronką jest Najświętsza Maryja Panna, Jasnogórska Królowa Polski, Msza będzie sprawowana jako wotywa o Matce Boskiej Jasnogórskiej, według formularza „Fundamenta eius”. Corocznie ta właśnie celebracja jest kulminacją spotkań Tradicamp. Podczas tej liturgii śpiewana jest słynna Missa Papae Marcelli Giovanniego Pierluigiego da Palestriny. Co jakiś czas docierają do organizatora pytania o to, dlaczego akurat ta kompozycja spośród niezliczonych innych tego typu utworów stała się muzycznym znakiem rozpoznawczym spotkań Tradicamp. Odpowiedź wydaje się stosunkowo prosta: polifonia wokalna w Kościele katolickim poczęła się rozwijać właściwie w tym momencie, gdy Gwidon z Arezzo zaproponował pierwszą formę uporządkowanej kodyfikacji neumatycznego systemu tradycyjnych śpiewów chorałowych, przekazywanych z pokolenia na pokolenie na gruncie tradycji ustnej. Gdy doszło do burzliwych – jak głosi legenda – debat Soboru Trydenckiego (obradował z przerwami w latach 1543-1565), dotyczących kształtu muzyki sakralnej, okazało się, że nie rozumiano już postgregoriańskiej twórczości w dziedzinie monodii obfitującej w bogatą melizmatykę (skutkiem tego było wydanie tzw. Medicea, dokonane przez Raimondi’ego), natomiast wątpliwości budziła wciąż zasadność stosowania polifonii w liturgii katolickiej. Wtedy to, w 1555 roku, miano zamówić specjalną, wzorcową Mszę u czołowego wówczas kompozytora działającego w Rzymie – Giovanniego Pierluigiego da Palestriny. Swą kompozycję zadedykował on ówczesnemu papieżowi Marcelemu, stąd tytuł utworu. Niezwykła we wszystkich kompozycjach czytelność tekstu liturgicznego, niepoddanego żadnym przeróbkom, charakteryzuje zresztą wszystkie utwory tego kompozytora. Styl ten przez wszystkie dokumenty dotyczące prawodawstwa muzyki liturgicznej – od czasów Piusa V, aż po czasy współczesne (również w dokumentach Soboru Watykańskiego II i posoborowe) – uznawany jest za wzorzec polifonii sakralnej, zbliżający się w swym ideale do chorału gregoriańskiego, będącego pierwszym, najstosowniejszym i własnym śpiewem liturgii Kościoła Rzymskokatolickiego.

Począwszy od 2012 roku, śpiew podczas Ogólnopolskich Spotkań Wiernych Tradycji Łacińskiej Tradicamp prowadzi Schola Gregoriana Sancti Casimiri z Białegostoku pod batutą mgr. Mariusza Perkowskiego, wspomagana przez Ks. dr. Piotra Paćkowskiego, zajmującego się chorałem gregoriańskim w zakresie badań naukowych, ale i praktyki wykonawczej. Ponadto śpiewy podczas celebracji liturgicznych wspierane są głosami kleryków z seminarium Bractwa Kapłańskiego św. Piotra w Wigratzbad i współpracowników Fundacji Inicjatywa Włodowicka (organizatora spotkań Tradicamp). Przy organach zasiada mgr Jacek Rządkowski oraz gościnnie ks. dr Wojciech Grygiel FSSP i kl. Jean de Leon FSSP, pochodzący z Dominikany. Oprawę muzyczną sobotniej Mszy Świętej zapewnia Chór Octava Ensemble z Krakowa.